Polska zajmuje piąte miejsce w Europie pod względem pozyskiwania drewna – pozyskujemy go ponad 40 mln m3 rocznie. Surowiec drzewny musi zostać odpowiednio zmierzony i zarejestrowany.
Tekst: Zbigniew Karaszewski, Tadeusz Rudnicki, Małgorzata Walkowiak, Łukasiewicz – Poznański Instytut Technologiczny
Ten proces zaczyna się jeszcze w lesie, ale pochodzenie drewna dokumentowane jest także podczas jego przerobu, np. w tartaku, aby zapobiec nielegalnemu pozyskiwaniu i wprowadzaniu surowca na rynek. Wynika to z wymagań rozporządzenia European Timber Regulation (EUTR), którego przepisy w najbliższym czasie będą dodatkowo zaostrzone przez Komisję Europejską.
Obecnie do identyfikacji poszczególnych partii drewna w lasach służą jednorazowe plastikowe etykiety nabijane na czoła surowca drzewnego. Zawierają one skromną informację w postaci adresu leśnego oraz kolejnego numeru etykiety. Niekiedy wykorzystuje się nowsze etykiety z liniowym kodem kreskowym umieszczonym na płytce plastiku. Rocznie w Polsce wykorzystywane jest około 9,8 mln sztuk takich plastikowych płytek, co oznacza, że każdego roku do środowiska wprowadza się około 12 tys. m2 plastiku – powierzchnię nieomal dwóch boisk piłkarskich.
W Łukasiewicz – Poznańskim Instytucie Technologicznym narodziła się więc idea poprawy obecnego systemu obrotu drewnem. Pomysłodawcą i twórcą koncepcji jest Zbigniew Karaszewski, z wykształcenia leśnik i wieloletni praktyk. Wraz z multidyscyplinarnym zespołem złożonym między innymi ze specjalistów z obszaru nowoczesnych technologii identyfikacyjnych i informatycznych oraz drzewnictwa, podjął się realizacji projektu „System do identyfikacji oraz wsparcia zarządzania procesami dystrybucji drewna z wykorzystaniem znaczników RFID wielorazowego użytku”. Celem projektu jest opracowanie kompleksowego rozwiązania informatyczno-technologicznego, które będzie pozwalało na prowadzenie skutecznej gospodarki surowcem drzewnym wraz ze śledzeniem jego pochodzenia z wykorzystaniem technologii radiowej identyfikacji bezstykowej w postaci znacznika RFID (Radio Frequency Identification) wielorazowego użytku. Eliminacja plastikowych płytek będzie pierwszym namacalnym chroniącym środowisko rezultatem tego przedsięwzięcia.
W wyniku realizacji projektu powstanie dedykowany znacznik RFID, który ma zastąpić stosowane w lasach plastikowe identyfikatory, aplikacja mobilna na smartfony z funkcją odczytu danych ze znacznika RFID oraz system informatyczny gromadzący dane zbierane automatycznie wzdłuż łańcucha dostaw drewna. Zagregowane w systemie dane będą tworzyć nieprzerwany ciąg informacji o surowcu drzewnym i jego przetwarzaniu, czyli umożliwią faktyczne śledzenie pochodzenia drewna. Funkcjonalność ta zapewni różnym aktorom łańcucha dostaw dostęp do historii surowca oraz jego półproduktów i produktów końcowych (np. drewna budowlanego, papieru, mebli itp.). Pozwoli także na bezpośrednie wypełnienie obowiązków prawnych wynikających z rozporządzenia EUTR.
Dla końcowych odbiorców produktów z drewna, czyli konsumentów, pełna i wiarygodna informacja o pochodzeniu surowca drzewnego jest potwierdzeniem, że został on pozyskany z właściwie gospodarowanych lasów. Przedstawiane rozwiązanie poza wspieraniem zrównoważonego pozyskiwania odnawialnego i biodegradowalnego surowca, jakim jest drewno, sprzyja również budowaniu społecznego zaufania do leśników i drzewiarzy. Dla końcowych odbiorców produktów z drewna, czyli konsumentów, pełna i wiarygodna informacja o pochodzeniu surowca drzewnego jest potwierdzeniem, że został on pozyskany z właściwie gospodarowanych lasów. Przedstawiane rozwiązanie poza wspieraniem zrównoważonego pozyskiwania odnawialnego i biodegradowalnego surowca, jakim jest drewno, sprzyja również budowaniu społecznego zaufania do leśników i drzewiarzy.
Artykuł opublikowany w numerze 1/2023 czasopisma „Rolnictwo Przyszłości”.
Copyright @ 2023 „Rolnictwo Przyszłości”. Kopiowanie i powielanie treści bez zgody redakcji jest zabronione.
