Produkcja rolno-spożywcza stanowi skomplikowaną sieć wzajemnych powiązań między wieloma podmiotami – począwszy od rolników, poprzez dostawców środków produkcji rolniczej, firmy transportowe, handlowe, usługowe i doradcze, zakłady przetwórcze, dystrybutorów, aż do konsumentów. Certyfikacja pochodzenia żywności to szeroki temat, który łączy zagadnienia z obszarów produkcji rolnej, zarządzania łańcuchem dostaw, kontraktacji, ekonomii, logistyki a przede wszystkim gromadzenia i analizy wiarygodnych danych.
Obecnie największą bolączką krajowych łańcuchów produkcji żywności jest brak uznanego w Europie i na świecie systemu certyfikacji i gwarancji jakości oraz bezpieczeństwa produktów. W efekcie, pomimo iż polskie gospodarstwa produkują żywność zdrowszą, o wyższej jakości i lepszych właściwościach odżywczych od swoich europejskich konkurentów, to nie potrafimy tej żywności odpowiednio wypromować i wyegzekwować za nią na rynkach światowych adekwatnej ceny. Produkty polskich gospodarstw są więc kupowane tanio przez zagranicznych odbiorców jako nieprzetworzony surowiec, bez historii i jakiegokolwiek potwierdzenia jakości, a następnie są przez nich konfekcjonowane, otrzymują ich certyfikaty oraz marki i zostają sprzedawane na całym świecie z ogromnym zyskiem, na co pozwala ich wysoka jakość. Natomiast w miejsce tej wyeksportowanej żywności do naszego kraju masowo napływa towar najniższej klasy. Co więcej, produkty te często są sprzedawane rodzimym konsumentom jako wysokiej jakości żywność krajowa, ponieważ w praktyce wystarczy je w Polsce przepakować lub przetworzyć, by uzyskały taki status. Taka sytuacja powoduje, że polscy rolnicy nie uzyskują odpowiedniej ceny za własną, wartościową produkcję, polscy konsumenci przepłacają za produkty niskiej jakości o trudnym do ustalenia pochodzeniu, zamiast za tę samą cenę nabyć zdecydowanie lepsze produkty krajowe, a polska gospodarka traci ogromne pieniądze poprzez sprzedaż za bezcen towaru, za który w przypadku udokumentowania jego jakości i parametrów można byłoby zażądać znacznie więcej.
Konsumenci, zarówno krajowi, jak i światowi, są coraz bardziej świadomi i mają coraz wyższe wymagania odnośnie do kupowanej i spożywanej żywności. Odpowiedzią na te oczekiwania jest opracowywany przez firmę IDFS (IDentity and Food Safety) Sp. z o.o. z Poznania we współpracy z badaczami z Łukasiewicz – Poznańskiego Instytutu Technologicznego Cyfrowy Paszport Żywności.
Pomysł Paszportu Żywności narodził się w 2018 roku, a pierwszy pilot PoC został zrealizowany w roku 2019 na przykładzie łańcucha produkcji wołowiny. Mięso wołowe pochodzące ze zwierząt monitorowanych w trakcie opasu poprzez sensory IoT, a podczas procesów uboju, rozbioru i logistyki monitorowane przez oparty na blockchain system AGREGO BeefID, trafiło następnie na World Gourmet Summit w Singapurze, gdzie wzięło udział w wydarzeniach promujących polską żywność na rynkach azjatyckich. Efektem tego pilota było pierwsze w historii zaproszenie ze strony Singapore Food Agency wystosowane do polskich ubojni i zakładów przetwórstwa wołowiny do zgłaszania chęci eksportu krajowej wołowiny do Singapuru.
Od tego czasu stale trwają prace nad mechanizmami monitorowania produkcji żywności na każdym etapie łańcucha produkcyjnego, przeciwdziałania fałszerstwom, optymalizacji i skracania łańcuchów dostaw, a także monitorowania parametrów jakościowych oraz ochrony partii produktów.
Artykuł opublikowany w numerze 1/2023 czasopisma „Rolnictwo Przyszłości”.
Copyright @ 2023 „Rolnictwo Przyszłości”. Kopiowanie i powielanie treści bez zgody redakcji jest zabronione.
