Europejski system rolno-spożywczy stoi dziś przed najpoważniejszymi wyzwaniami od dziesięcioleci. Wojna w Ukrainie, kryzys klimatyczny, inflacja, migracje i rosnąca presja konsumencka tworzą napięcie, które wymaga odpowiedzi. Odpowiedzi strategicznej, systemowej i – przede wszystkim – wspólnej.
26 maja w Warszawie ponad 100 osób – przedstawicieli rządów, nauki, startupów, rolnictwa i przemysłu – spotkało się, by odpowiedzieć na jedno pytanie: jak przekształcić europejskie systemy żywnościowe, by były odporne i konkurencyjne?
Wydarzenie The Future of Europe’s Food Systems: Leveraging Innovation for Strategic Resilience and Competitiveness, zorganizowane przez EIT Food North-East, było częścią szerszego dialogu prowadzonego w trakcie trwającej prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej.
Perspektywy otwierające forum
– Tylko współpraca między naukowcami, przedsiębiorcami, rolnikami i decydentami pozwoli nam zbudować prawdziwą odporność systemową – podkreślił Marcin Kulasek, Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego w liście otwierającym konferencję.
– Zawsze marzyliśmy, że nowe technologie pozwolą ograniczyć słabości wynikające z rozdrobnienia rolnictwa w Europie. W praktyce jednak szybciej są wdrażane przez większe gospodarstwa – dodał Waldemar Guba z Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, który uczestniczył w wydarzeniu w imieniu Ministra.
Michał Goszczyński z MNiSW uzupełnił, że celem ministerstwa jest tworzenie warunków sprzyjających wymianie wiedzy, rozwojowi talentów i współpracy międzynarodowej.
– Zależało nam na stworzeniu otwartej przestrzeni do rozmowy – takiej, która pozwala zmierzyć się z kluczowymi wyzwaniami związanymi z odpornością i konkurencyjnością europejskiej gospodarki żywnościowej – powiedział Paweł Harycki z EIT Food North-East.
Głosy sektora
Paneliści reprezentujący różne sektory rynku przedstawili swoje punkty widzenia, akcentując konkretne bariery i potrzeby.
– Sztuczna inteligencja powinna dziś zasiadać przy stole – powiedział Bartłomiej Ra z Rebread.
– Rolnicy już teraz działają pod presją ekonomiczną. Jeśli chcemy, by otworzyli się na nowe, zróżnicowane systemy produkcji białka, rządy muszą zapewnić finansowanie, edukację i długoterminowe zachęty – zauważył Alex Holst z Good Food Institute Europe.
– W 2017 wprowadziliśmy na rynek produkty przyjazne klimatowi. Wtedy niewielu konsumentów zwracało na to uwagę. Teraz – to się wreszcie zmienia – podkreślił Grzegorz Brodziak z Goodvalley Agro / Polska Federacja Rolna.
Wnioski uczestników wydarzenia
W rozmowie z Katarzyną Sypniewską z EIT Food North-East Sirli Rosenvald z TFTAK powiedział, że "wiele startupów napotyka trudności, bo konsumenci nie są jeszcze gotowi, by zaakceptować przyszłość żywności. Tradycja ma silne korzenie – ale przy odpowiednim podejściu możemy budować zaufanie i zwiększać akceptację.”
Natomiast Monika Borowiecka z Tangent Line Ventures dodała, że „Polska dziś nie inwestuje w innowacje w agritech praktycznie nic. Nie mamy żadnych obecnie funduszy wspierających pomysły we wczesnej fazie. A przecież jesteśmy piątym producentem żywności w Europie.”
Wspólny kierunek
To spotkanie było tylko początkiem. W Warszawie przy wspólnym stole usiedli razem przedstawiciele polityki, nauki, startupów, rolnictwa i przemysłu. Nie po to, by wygłaszać deklaracje, ale by słuchać, konfrontować doświadczenia i szukać wspólnych odpowiedzi. Jak podkreślają organizatorzy, teraz czas na decyzje – polityczne, finansowe i technologiczne, gdyż nie ma czasu do stracenia: żywność to nie tylko sektor gospodarki, ale przede wszystkim nasze bezpieczeństwo i część naszej tożsamości.
O Europejskim Instytucie Innowacji i Technologii (EIT)
Europejski Instytut Innowacji i Technologii (EIT) wzmacnia zdolność Europy do tworzenia i wdrażania innowacji, odpowiadając na najpilniejsze wyzwania społeczne i gospodarcze oraz wspierając rozwój przedsiębiorczych talentów. Działa na rzecz zrównoważonego wzrostu i tworzenia wysokiej jakości miejsc pracy na terenie całej Unii Europejskiej. Instytut jest agencją UE i integralną częścią programu „Horyzont Europa” – ramowego programu Unii Europejskiej w zakresie badań naukowych i innowacji.
EIT realizuje swoją misję poprzez tematyczne wspólnoty wiedzy i innowacji, tworzone we współpracy z czołowymi uczelniami, instytutami badawczymi oraz przedsiębiorstwami z całej Europy. To właśnie dzięki ich działaniom rozwijane są innowacyjne produkty i usługi, wdrażane są programy edukacyjne o profilu przedsiębiorczym, a także powstają i skalują się nowe firmy w takich obszarach jak: klimat, energia, zdrowie, żywność, cyfryzacja, mobilność miejska, kultura i sektor kreatywny, przemysł czy surowce.
O EIT Food
EIT Food to wiodąca europejska inicjatywa wspierająca innowacje w sektorze rolno-spożywczym, której celem jest budowa zrównoważonego, zdrowego i godnego zaufania systemu żywnościowego. EIT Food działa w ramach Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT) i jest współfinansowana przez Unię Europejską.
Poprzez ścisłą współpracę z konsumentami, przedsiębiorstwami, środowiskiem naukowym oraz twórcami polityk publicznych, EIT Food przyspiesza rozwój innowacji i przedsiębiorczości na wszystkich etapach łańcucha żywnościowego – od produkcji i przetwórstwa po dystrybucję i edukację żywieniową.
Źródło: EIT Food / EIT Food North-East
